Page 19 - 4_Естествознание
P. 19

Термос

             Термос немә үчүн керәк? Сүрәттики схемини
          диққәт қоюп қарап чиқиңлар. Немә үчүн термостики су                                пластикилиқ
          музлимайду? Чүшәндүрүп көрүңлар.                                                   пробка
                  textbooks nis edu kz
             Әгәр термосқа музқаймақ (мороженое) салсақ немә

          болиду? Чүшәндүрүңлар.                                                             вакуум
                                                                                             икки қәвәтлик
             Һава иссиқлиқни начар өткүзиду. Мәсилән, қишлиғи                                металлдин яки
          қар өсүмлүкләр үчүн иссиқ йотқан болуп, уларни соғ-                                пластиктин
                                                                                             ясалған
          дин сақлайду. Жуң, пахта, пробка иссиқлиқни яхши                                   контейнер
          сақлайду.
             Иссиқлиқни начар өткүзидиған нәрсиләр билән                                     изоляция қи-

          маддилар соғдин яхши сақлайду. Шундақ маддилар-                                    линған тө-
                                                                                             вәнки қисми
          ниң бири май болуп һесаплиниду.
             Иссиқлиқни яхши өткүзидиған қаттиқ җисимлар                         Ойлиниңлар

          иссиқни һәрхил өткүзиду. Платина, мис, алтун, күмүч,
                                                                                  Антарктидида иссиқ
          төмүр, алюминий иссиқлиқни әң яхши өткүзидиған                      қанлиқ һайванлар яшайду.
          металлар болуп һесаплиниду. Тамақ тәйярлаш үчүн                     Қандақ ойлайсиләр, улар

          ашхана қачилирини,  өйләрни исситиш үчүн радиа-                     немигә бағлиқ мошундақ
          торларни, дәзмалниң силиқ қисмини ясашта метал-                     шараитларда яшашқа

          ларниң иссиқлиқни өткүзүш хусусийитигә наһайити                     маслашқан?
          көп көңүл бөлүниду.
             Яғач қаттиқ җисим болушиға қаримай иссиқлиқни

          начар өткүзиду. Бу яғачниң кавак қатлимида һаваниң
          болуши билән бағлиқ. Шу сәвәптин ашхана әсваплири-

          ниң тутқучлири, монча җабдуқлири яғачтин ясилиду.




             Әстә сақлаңлар!
                                                                              ?    Биләмсиләр?
               Тәнни соғ яки иссиқ өтүп кетиштин сақлаш үчүн
           иссиқлиқни начар өткүзидиған нәрсиләр қоллини-                         Алмаз металлға қа-
           лиду. Әгәр тәнни исситиш яки музлитиш керәк бол-                    риғанда иссиқлиқни
           са, у чағда иссиқлиқни яхши өткүзидиған нәрсиләр                    жуқури дәриҗидә өт-
           қоллинилиду.                                                        күзиду.





                                                                                                 7-дәрис      19
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24