Page 41 - 4_Естествознание

Модель ясаңлар Ойлиниңлар

Қоруқниң (заповедник) Қандақ ойлайсиләр,
моделини ясаңлар һайванатларниң йоқилип
textbooks nis edu kz
кетип беришиниң асасий
сәвәви немидә?

? Биләмсиләр?

Қизил фламинго пәқәт
Қорғалжын қоруғиди-
ки Тенгиз көлидә уга
селип тухум чиқириду.

Фламингониң җүҗили-
ри авал ақ рәңдә болуп,
Бизниң елимизда нурғунлиған һайванатлар һаят кейин қизил рәңгә айли-

кәчүриду. Бәзилириниң сани жилдин- жилға өсмәктә. ниду. Уларниң рәңгиниң
Һайванатларни қоршап турған муһит қанчә қолайлиқ қизилға айлинишиға өз-
лири озуқлинидиған
болса, уларниң көпийишиму чапсан тәрәққий етиду. ушшақ қизил раклар өз
Бирақ бәзи бир һайванлар йоқилип кетиш алдида тәсирини йәткүзиду.

турмақта. Уларниң қатариға балхаш окуни, каспий Қазақстанға фламинго
лососи, йәттисулуқ пақачишлик, Оттура Азия пақиси, қайси айда учуп келиду?
күлрәң кәсләнчүк, дала бүркүти, қизғуч пеликан вә Интернет мәнбәлирини
башқилар ятиду. пайдилиниңлар.

Йоқилип кетиш сәвәплири адәм балисиниң паа-
ли-йитигә бағлиқ. Чөл вә йерим чөлләрни өзләштүрүш,
һайванатларниң угилирини вәйран қилиш, сазлиқлар-
ни қурутуш, җаңгалларни кесиш – буниң һәммиси һай-

ванатларниң яшаш җайиниң йөткилишигә вә уларниң
һаят кәчүрүш шараитиниң өзгиришигә елип келиду.
Өз новитидә бу һайванатларниң көпийишигә тосалғу-
луқ қилиду. Тәбиәттики қолайсиз пәйтләр, мәсилән,

боран, су ташқини, қурғақчилиқ, йеғин-йешинниң
көп йеғиши, һайванатларниң йоқилип кетишигә өз
тәсирини йәткүзиду. Бир организмниң йоқилип ке-
тиши, озуқ тизмисиниң вәйран болушиға вә башқа

һайванатларниң йоқилишиға елип келиду.

7-дәрис 41