Page 39 - 4_Естествознание

Әтрапиңларда қандақ һайванлар яшайду? Һайванатларниң қоршиған әтрапқа қандақ Тәтқиқ қилиңлар

маслашқанлиғини уларниң сиртқи бәлгүлири арқи-
лиқ ениқлашқа болиду. Йәр үстидә яшайдиған һай- Силәрниң өлкәңлар-

ванларниң терисиниң жуң билән қаплиниши яхши да яшайдиған һайва-
textbooks nis edu kz
натлар қайси топқа
тәрәққий әткән. Теридики жуң һайванларни иссип вә ятиду? Улар бу җайда
толиму музлап кетишидин қоғдайду. Көплигән йәр үсти һаят кәчүрүшкә қандақ
һайванлири тенини егип, путлири вә қанити арқилиқ маслашқан?

қозғилиду. Қушлар учиду. Сәвәви уларниң устиханлири
наһайити йеник.
Бәзи бир һайванлар, мәсилән, сазаңлар топида
яшайду. Уларниң көпчилигидә көз йоқ. Сазаңлар өсүм-

лүкләрниң чирип кәткән қалдуқлири билән озуқлини-
ду. Улар тенидики булҗуңларниң қисқиришиға бола
қозғилиду. Ямғур яққан чағларда сазаңлар һава йе-
тишмәслиги сәвәвидин өз угилиридин йәрниң үстигә

чиқиду.
Көплигән су һайванлириниң уларни соғдин қоғдай-
диған қелин майлиқ қепи бар.

Презентация тәйярлаңлар
Әстә сақлаңлар!
Өз жутуңларда яшайдиған бир һайван тоғрилиқ пре-
зентация тәйярлаңлар. Қандақ әхбарат пайдилинисиләр? Елимизниң һәр-
Сүрәт вә схемиларни қошуңлар. хил җайлирида яшай-
диған һайванлар өзли-
ри яшайдиған муһитқа
? Биләмсиләр? маслашқан.

Рәңсиз қошаяқлиқлар (тушканчик) пәқәт Қазақстан-
дила учрайду. У Аралда вә Балхашниң қумлуқ җайли-
рида яшайду. Бу кечиси һәрикәт қилидиған җанивар.
Униң тенинң узунлуғи 50-60 мм болуп, салмиғи болса
10 граммни тәшкил қилиду. Қошаяқ мевә вә өсүмлүкләр-
ниң уруқлири, чекәткә вә қоңғузлар билән озуқлиниду.
Улар қишлиғи ухлайду. Бәшбармақлиқ кичик қошаяқ Қа-
зақстанниң Қизил китавиға киргүзүлгән, сәвәви у йоқи-
лип кетип барған җаниварлар тәркивигә кириду.

39
6-дәрис 39