Page 8 - 4_Естествознание

Йоруқниң жутулуши дегинимиз немә?

Биливалисиләр: Тирәк сөзләр
textbooks nis edu kz
• йоруқниң жутулушиниң немә екәнлиги;

• бу һадисиниң қандақ әһмийәткә егә екәнлиги йоруқ
тоғрисида. йоруқни жиғиш
призма

Блиц-мусабиқә

• Әтрапиңларда қандақ рәңләрни көрүватисиләр?
• Бизни қоршап турған йоруқ қандақ рәңдә?
Немишкә?

Һасан-һүсәнниң рәңлири

Һасан-һүсәнниң рәңлирини атаңлар. Улар қандақ пәй-

да болиду? Қандақ ойлайсиләр.
Сүрәтләрни селиштуруңлар. Уларда қандақ охшашлиқ
бар? Һасан-һүсәнниң йәттә рәңгиниң қандақ пәйда болу-
шини тәхмин қилип көрүңлар.

Силәргә «йоруқ рәң» дегән ибарини пат-пат аңлашқа тоғра кәлгән болуши
мүмкин. Әслидә бу йоруқ рәң силәргә мәлум йәттә түрлүк рәңдин пәйда болиду.

Бу йеңилиқни 1672-жили инглиз алими Исаак Ньютон ачти. Тәтқиқат җәриянида
у йоруқлуқниң әйнәк призмидин өтүш арқилиқ алайтән йәттә рәңгә аҗиришини
байқиди. Улар монулар: қизил, беғирәң, сериқ, йешил, һаварәң, көк, гүлнәпшәрәң.
Һасан-һүсән қандақ пәйда болиду? Ямғурдин кейин күн нури һавадики су там-

чилириға чүшиду. Тамчилардин өтүш арқилиқ йоруғи йәттә рәңгә аҗирайду. Су
тамчилири призминиң ролини атқуриду.

Тәтқиқ қилиңлар

Йоруқ рәң қандақ пәйда болиду?
Керәклик нәрсиләр:
• рәңлик қериндашлар,

• қайча,
• картон қәғизи.

8 2-бөлүм. 1-қисим. Тәбиәт физикиси