Page 67 - 4_Естествознание

Тәтқиқ қилиңлар

Жил пәсиллириниң ал-
мишишиға бағлиқ тирик
textbooks nis edu kz
организмларниң һаяти
қандақ өзгириду?

ҚИШ ӘТИЯЗ КҮЗ ЯЗ
Немишкә мундақ дәйду?

«Язниң бир күни жил давамида озуқ болиду» дегән
мақалини қандақ чүшинисиләр? Пәсилләрниң алмиши-
шиға бағлиқ адәмләрниң паалийити өзгирәмду?

Сәйяримиздики һава райи жил бойи өзгирип туриду. Ойлиниңлар
Мундақ өзгиришләрни мәвсүмләр дәп аташ қобул
қилинған. Бу қиш, әтияз, яз вә күз. Бу вақитлардики һава Әгәр Йәр Юпитерға ох-

райиниң алмишиши вә җаниварлар дунияси мүҗәз- шаш күн әтрапини 11 жил
вә 314 күндә бир қетим ай-
хулқиниң өзгириши күн нуриниң йәр бетигә чүшүш линип чиққан болса, немә
мөлчәригә бағлиқ болиду. йүз бәргән болар еди?

? Биләмсиләр?

Марсму Йәргә охшаш айлиниш оқиға янту туриду. Лекин у йәрдә һава райиниң
мәвсүмлүк өзгириши йоқ. Бирақ Марста қиш болиду. Мана жилниң мошу вақтида
«қишлиқ» йерим шарда углекислоталиқ гази тоңлап, яз кәлгәндә ерип кетидиған
қар қалпақчилири пәйда болиду. Газлиқ сәйяриләрниң Күнниң әтрапида айлиниш
вақти наһайити узақ. Бу шу йәрдә болидиған қандақту-бир мәвсүмлүк өзгиришләр-
ни байқашқа тосалғулуқ қилиду. Мәлумки, Нептунда күчлүк атмосферилиқ мәвсүм
моҗут болуп, у Йәрдики вақит бойичә 40 жилға созулиду.

9-дәрис 67