Page 62 - 4_Естествознание

Йәр Күнниң әтрапида қандақ айлиниду?

Биливалисиләр: Тирәк сөзләр
textbooks nis edu kz
• Йәр Күнниң әтрапида айланғанда немә йүз қутуп

бериду иғанлиғини?;
• буниң тәбиәткә тәсирини. йерим шар
буниң тәбиәткә тәсирини
Йәрниң айлинишиниң модели Җәнубий йерим шар
экватор
Балилар Йәргә Күн нуриниң чүшүш моделини
ясиди. Күнниң орниға үстәл ламписини пайдили-
ниш арқилиқ синипдашлириңлар билән экспе-
римент өткүзүп көрүңлар. Чәмбәргә туруп саат
стрелкисиға қариму-қарши аста қозғилиңлар. Һәр
бир оқуғучи чәмбәрни өз һәрикитини башлиған
җайиғичә толуқ айлинип чиқиши керәк.
Соалларға җавап бериңлар:

1. Бу модельни қандақ аташқа болиду: «Йәр-
ниң айлинишиму» яки «Күнниң айлинишиму»?
2. Қачан күнниң қайси вақтида болған?
а) Күн силәрниң алдиңларға чүшти
б) Күн силәрниң кәйниңларға чүшти
В) Күн силәрниң сол тәрипиңлардин чүшти
3. Қандақ ойлайсиләр, Йәрниң айлинишиниң қутуплуқ күн
башқа моделини ясашниң амиллири барму?
яз

Қош айлиниш қиш экватор

Схемида Йәрниң қандақ айлиниши тәсвир-
ләнгән? Бу айлинишларға бағлиқ Йәрдә немә қутуплуқ
түн
йүз бериду?

Биләмсиләр, сәйяримиздики жил пәсиллириниң өзгиришини һәр түрлүк
байқашқа болиду. Бу адәмниң қайси йерим шарда яшайдиғанлиғиға бағлиқ

болиду. Экватор билән Шималий қутупниң арисида җайлашқан мәмликәтләр
Шималий йерим шарға ятиду. Экватор билән Җәнубий қутупниң арисида
җайлашқан мәмликәтләр Җәнубий йерим шарға ятиду. Шималий йерим шарда

яз пәсли болғанда, Җәнубий йерим шарда қиш болиду.

62 2-бөлүм. 3-қисим. Йәр вә каинат