Page 33 - 4_Естествознание
P. 33

Тәтқиқ қилиңлар

               Һайванатларниң қайси түри өсүм-
            лүк вә җаниварлар билән озуқлинишқа
                  textbooks nis edu kz
            маслашқан?






                                                                                 Ойлиниңлар

                                                                                 Қайси һайванлар

             Озуқлинишиға бағлиқ һәрхил һайванлар өзигә хас                   өсүмлүк вә җаниварлар
          өзгичиликләргә егә. Мәсилән, жиртқучларда олжисини                  билән озуқлиниду? Ин-
                                                                              тернет мәнбәлиридин
          тутутвелиш үчүн, тиймақ вә өткүр чишлири болиду.                    өзәңниң җававиңларни
          Иланлар олҗисини жутуш учүн шу олҗиниң көләмидә                     тәкшүрүңлар.

          ағзини ачиду. Төмүртумшуқ дәрәқләрдики һашарәтләр
          билән озүқлиниш үчүн өзиниң қаттиқ тумшуғи билән
          йепишқақ тилини пайдилиниду.                                        ?    Биләмсиләр?


          Жиртқучлар вә чөпхорлар                                               Чөпхорлар билән
                                                                              жиртқучлар  қоршиған
             Һайванатлар топиниң бәлгүсини ениқлаңлар.                        муһитни һәрхил көриду.
          Жиртқучлар вә чөпхорлар бир-бири билән өз ара қандақ                Жиртқучлар қараңғуда
          мунасивәттә?                                                        көрүш қабилийитигә егә,

                                                                              чөпхорлар болса, мундақ
                               һайванатларниң                                 қабилийәткә егә әмәс.
            чөпхорлар                                   жиртқучлар
                                    түрлири                                   Жиртқучлар рәңләрни

                                                                              айралмайду, амма би-
                                                                              линәр-билинмәс һәрикәт-
          Характеристикилири:                                                 ләрни сезиш қабилийити-
          ٠  тиймақлири билән өткүр чишлири йоқ;                              гә егә. Чөпхорлар болса,
          ٠  чөпхорлар гөш йәйду;                                             әксинчә, һәрхил рәңләр
          ٠  башқа җаниварлар билән озуқланмайду;                             билән көләңгүләрни ай-
          ٠  башқа җаниварлар билән озуқлиниду;                               риш қабилийитигә егә.
          ٠  жиртқучлар үчүн озуқ болуп һесаплиниду;

          ٠  тиймақлири билән өткүр чишлири бар.                              Мошу қабилийити арқи-
                                                                              лиқ улар озуқлинишқа
                                                                              ярайдиған вә яримай-
          Жаниварлар:
          тағ текиси, борсуқ, марал, җәрән, тулум чашқан,                     диған нәрсиләрни пәриқ
          шир, бөрә, бүркүт, қарчиға.                                         қилиду.


                                                                                                              33
                                                                                                 3-дәрис      33
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38