Page 69 - 4_Естествознание

Таза һава ғәмхорчилири

Фотосүрәтләрдә һавани таза сақлаш үчүн йөнәлгән иш-чариләр тәсвирләнгән.
Һаваниң паскинилишини азайтиш үчүн йәнә немә қилишқа болиду? Өз паалийитиңларниң
реҗисини түзүңлар.
textbooks nis edu kz
Тәтқиқ қилиңлар

Силәрниң өлкәңлар-
дики (регион) һава қан-
дақ паскинлишиду?
1 2

Ойлиниңлар
Сениң бөлмәңдики

яки синип бөлмисидики
һаваниң бузулуши неми-
3 4 ниң тәсиридин болиду?

Һаваниң паскинлишишиға әң алди билән адәмниң ?
паалийити өз тәсирини йәткүзиду. Завод – фабрики- Биләмсиләр?
лардин чиқиватқан ис қоюқ қара түтүнни (смог) пәйда Шәһәрдә олтарғу-
қилиду. Самолёт вә ракетиларниң қозғилишиму нурғун зулған дәрәқләр уни

зиянлиқ маддиларни бөлүп чиқириду. Шәһәрдики һәрхил ис, чаң, газ вә
миңлиған машинилар һаваға зиянлиқ газ вә чаң бөлүп шамаллардин қоғдап
чиқириду. Турмуш қалдуқлириниң чириши нәтиҗиси- туриду. Бирақ уларму
дә һәрхил зиянлиқ маддилар бөлүнүп чиқиду. Тәбиәт зәхмилиниду. Шәһәрдә
һадисилириму һавани паскинлаштуриду. Мәсилән, вул- өсидиған дәрәқниң һа-
кандин кейин қалған күл вә чаң, чақмақниң тәсиридин яти җаңгалда өсидиған
от кетиштин кейин қалған ис – буларниң һәммиси һава дәрәқниң һаятиға қа-
билән арилишиду. риғанда қисқа болиду.
Таза һавани сақлап қелиш үчүн адәмләр һәрхил

қоғдаш чарә-тәдбирлирини қоллиниду. Санаәт кәсип
орунлирида сүзгүчләр (фильтр) орнитилиду. Замани-
вий инженерлар электр қувити вә экологиялиқ таза кө-
йидиған маддилар билән ишләйдиған автомобильлар
үстидә ишлимәктә.
Һавани тазилайдиған тәбиий фильтрлар – бу өсүм-
лүкләрниң йопурмақлири болуп һесаплиниду. Шу-

ниң үчүн аһалилиқ җайларниң өп-чөрисигә яш дәл-
дәрәқләр тикилиду.

8-дәрис 69